|
айтиш билан Сени улуғлаймиз ва Сенинг номингни мудом пок тутамиз». (Аллоҳ) айтди: «Мен сизлар билмаган нарсаларни биламан». 31. Ва У Зот Одамга барча нарсаларнинг исмларини ўргатди. Сўнгра уларни фаришталарга рўбарў қилиб деди: «Агар халифаликка биз ҳақдормиз, деган сўзларингиз рост бўлса, мана бу нарсаларнинг исмларини Менга билдиринг!» 32. Улар айтдилар: «Эй пок Парвардигор, биз фақат Сен билдирган нарсаларнигина биламиз. Албатта, Сен Ўзинг илму ҳикмат соҳибисан». 33. (Аллоҳ): «Эй Одам, буларга у нарсаларнинг исмларини билдир», деди. (Одам) уларга барча нарсаларнинг исмларини билдирганидан кейин (Аллоҳ) айтди: «Сизларга, Мен еру осмонларнинг сирларини ва сизлар ошкор қилган ва яширган нарсаларни биламан, демаганмидим?»“. [2:30-33]
Аллоҳ Таоло ўлдирувчи ҳам, тирилтирувчи ҳам, осмонлару ерни яратган ҳам, ҳамма нарсани биладиган Алим ҳам Ўзи эканини баён қилганидан кейин одамларга берган яна бир ортиқча неъматини ҳам айтиб ўтяпти. Юқоридагилар Аллоҳнинг шунча неъматларини кўриб туриб ҳам яна кофир бўлаётган кимсалардан ажабланиш, уларни койиш маъноларини англатади. Негаки, аслида бу нарсалар уларни имон келтиришга, ўнгланишга ундаши керак эди. Лекин улар куфр келтирдилар, залолатга кетдилар.
Аллоҳнинг инсонларга ато этган бу ортиқча неъмати Одам а.с.ни ердаги халифалик, ноиблик мақомига муносиб айлаганидир, яъни, у кишига халифалик, ноиблик қила олиш қобилиятини инъом этганидир.
Фаришталар нима учун халифаликка фаришталарни эмас, Одамни муносиб айлагани хусусида Аллоҳдан изоҳ сўрагандилар. Ахир биз кечаю кундуз тасбеҳ айтиб, ибодат қилсак, Аллоҳни улуғласак, Одам фарзандлари эса ноҳақ қонлар тўкишса, дейишганди. Буни уларга Аллоҳ Таоло билдирганди. Бунга жавобан Аллоҳ Одамга уларга бермаган бир неъматини ато этганини айтди. Яъни, У Зот Одамга номларни ўргатди. Номлар ичида уларнинг объекти бўлган махлуқотларнинг хусусиятлари ҳам, мазмун моҳиятлари ҳам бор.
Аллоҳ бу нарсаларни фаришталарга ўргатмаганди. Уларни фақат Одамга ўргатди. Токи, Одам шу маълумотларни ишга солиб, ерни обод қиладиган, ўзини халифалик мақомига муносиб, қобил этадиган фикрларни ўйлаб топсин. Ана шунда фаришталарга Аллоҳ Ўз фазли ила Одамга улар билмайдиган нарсани ўргатгани, хилофат, ноиблик иши Аллоҳнинг қўлида бўлиб, уни Ўзи истаган махлуқига бериши мумкинлиги, Аллоҳ ҳар бир махлуқни нима учун яратган
87-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204